Hareketli Protezler

HAREKETLI PROTEZLER

6/29/20253 min read

Diş kaybı yaşayan hastalar için geliştirilmiş en yaygın çözümlerden biri olan hareketli protezler, hem fonksiyonel hem de estetik açıdan hayat kalitesini artırmayı hedefler. Diş eksikliklerinin yaygın olduğu vakalarda, çene kemiği hacmi yetersizse veya sabit implant tedavileri maliyet nedeniyle tercih edilemiyorsa hareketli protezler halen geçerliliğini koruyan güvenilir tedavi seçenekleridir.

1. Tam Protez (Total Protez, Damak) Nedir?

Tam protez, üst ya da alt çenede tüm dişlerin eksik olduğu durumlarda kullanılan çıkarılabilir bir protez türüdür. Çene kemiğine ve damak yüzeyine oturarak vakum etkisiyle tutuculuk sağlar. Genellikle akrilik esaslı malzemelerle hazırlanır.

Avantajları:

  • Tam diş eksikliklerinde ekonomik bir çözüm sunar

  • Estetik görünüm ve temel çiğneme fonksiyonlarını geri kazandırır

  • Kısa sürede hazırlanabilir, cerrahi işleme gerek kalmadan uygulanabilir

Dikkat edilmesi gerekenler:

  • Alt çene protezleri, daha az kemik desteği nedeniyle üst çeneye kıyasla daha zor tutunur

  • İlk kez protez kullanacak hastalar için alışma süreci gereklidir

  • Zamanla çene kemiğinde erime olabileceği için belirli aralıklarla yeniden uyarlama (reline) gerekebilir

  • Özellikle alt çenede daha iyi tutuculuk ve konfor için az sayıda implantla desteklenen overdenture protezler önerilir.

2. Parsiyel Protez Nedir?

Parsiyel protezler, ağızda doğal dişlerin bir kısmının hala mevcut olduğu durumlarda eksik dişlerin yerini tamamlamak için kullanılır. Protez, doğal dişlere çeşitli bağlantılarla (kroşe veya hassas tutucu) sabitlenir.

Kancalı (Kroşe) Parsiyel Protez:

  • Metal iskeletli yapıya sahiptir ve doğal dişlere kancalarla tutunur

  • Ekonomik ve sağlamdır ancak kancalar bazen görünür olabilir

Hassas Tutuculu Parsiyel Protez:

  • Estetik kaygıların ön planda olduğu durumlarda tercih edilir

  • Dişlere uygulanan kuronların içine gizlenmiş hassas bağlantılarla tutuculuk sağlanır

  • Yapılabilmesi için destek dişlerin sağlam olması ve sallanmaması gerekir

Avantajları:

  • Diş eksikliği olan ancak sabit köprü için uygun olmayan hastalarda idealdir

  • Çiğneme fonksiyonunu artırır ve yüz estetiğini destekler

  • Gerekli temizlik yapıldığında uzun ömürlü bir kullanım sağlar

  • İmplant yaptıramayan hastalarda ekonomik bir çözümdür

3. Overdenture Protez Nedir?

Overdenture protezler, çene kemiğine yerleştirilen 2 veya daha fazla implant üzerine sabitlenen özel bağlantı sistemleriyle desteklenen çıkarılabilir protezlerdir. Total proteze göre daha güçlü tutuculuğa sahiptir ve daha az hareket eder.

Avantajları:

  • Geleneksel total proteze göre çok daha fazla stabilite ve güvenlik sağlar

  • Alt çenede protezin kaymasını ve oynamasını önler

  • Daha az hacim kaplayan tasarımı sayesinde tat alma ve konuşma fonksiyonları daha doğaldır

  • Gün sonunda çıkarılabildiği için hijyen açısından avantajlıdır

Hareketli Protez Kullanımında Nelere Dikkat Edilmeli?

  • Günlük Temizlik: Protez her gün sabunlu su veya özel protez temizleyicilerle temizlenmelidir. Diş macunu kullanmak protez yüzeyini aşındırabilir.

  • Gece Çıkarılmalı: Gece boyunca protezin ağızdan çıkarılıp nemli bir ortamda (su veya protez kabı) bekletilmesi ağız dokularının dinlenmesini sağlar.

  • Alışma Süreci: İlk günlerde konuşma, çiğneme ve tükürük miktarında değişiklik olabilir. Bu geçici süreçte sabırlı olunmalı ve hekimin önerilerine uyulmalıdır.

  • Kontroller: Her 6 ila 12 ayda bir protezin uyumu ve ağız sağlığı değerlendirilmelidir. Gerekirse protez altına sert ya da yumuşak besleme (reline) yapılabilir.

  • Vuruk ve Hassasiyet: İlk haftalarda vuruk oluşabilir. Bu durumda hekime başvurmak gerekir. Asla kendiniz düzeltmeye çalışmayın protezin uyumunu bozabilir, tedaviyi riske atabilirsiniz.

Hareketli protezler, eksik dişleri tamamlamada etkili, ekonomik ve fonksiyonel çözümler sunar. Doğru vaka seçimi, uygun planlama ve hasta uyumu ile başarılı sonuçlar elde edilir. Tam protez, parsiyel protez ve implant destekli overdenture seçenekleri arasından sizin için en uygun tedaviyi belirlemek üzere hekiminizden randevu alabilirsiniz.